Vườn sinh thái đa canh trên cao nguyên Tà Đùng

Trang trại rộng hơn 7 ha này của vợ chồng chị Lưu Thị Oanh - Vũ Ngọc Duy (trang trại Duy Oanh) ở xã Tà Đùng, tỉnh Lâm Đồng (xã Đắk Som, huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông cũ). Trang trại trồng các loại cây ăn trái giá trị cao như sầu riêng, măng cụt, chôm chôm. Toàn bộ được canh tác theo quy trình hữu cơ.

Bắt nhịp nhanh với xu hướng phát triển

Một trong những cây ăn quả nổi bật tại trang trại Duy Oanh là măng cụt. Cây măng cụt vốn phát triển mạnh ở các tỉnh miền Tây, Đông Nam Bộ, còn tại các tỉnh Tây Nguyên chưa được trồng nhiều.

Vườn măng cụt trong trang trại Duy Oanh. Ảnh: Hồng Thủy.

Dẫn chúng tôi tham quan quanh vườn, chị Lưu Thị Hồng Gấm (em gái chị Oanh) cho biết, mô hình hiện đang phát huy hiệu quả từ giá trị của canh tác hữu cơ, các sản phẩm trái cây bán với giá cao hơn thị trường, được thương lái đến tận vườn thu mua ngay cả khi thị trường cung vượt cầu.

“Bình quân mỗi tháng trang trại thu hút trên dưới chục đoàn khách du lịch từ TP.HCM lên tham quan, trải nghiệm. Khi thưởng thức măng cụt, sầu riêng hay chôm chôm tại vườn, họ đều gật gù khen ngon và mua về rất nhiều”, chị Gấm nói.

Vợ chồng anh Duy được xem là một trong những người tiên phong phát triển vườn cây ăn trái quy mô lớn, canh tác bài bản theo quy trình hữu cơ kết hợp phát triển du lịch.

Theo anh Duy, nắm bắt được xu hướng phát triển nông nghiệp sạch, thân thiện với môi trường cũng như sự lên ngôi của các mô hình du lịch sinh thái ở các vùng nông thôn, anh đã nghĩ ngay đến việc đầu tư mô hình trang trại đa canh, canh tác thuận tự nhiên để cho ra các sản phẩm trái cây sạch, môi trường trong lành để thu hút khách tham quan trải nghiệm, trực tiếp thu hái.

Với định hướng này, ngay từ khi mua lại trang trại, vợ chồng anh Duy đã “nói không” với hoá chất trong sản xuất, chỉ sử dụng các chế phẩm sinh học không gây độc hại cho người và cả côn trùng, cỏ dại. Các thảm cỏ trong vườn cũng được bảo vệ, anh chỉ cắt cỏ quanh gốc cây, sau đó rải cỏ tại chỗ chứ không thu dọn để giữ ẩm đất. Cỏ bên ngoài gốc chỉ cắt hoặc nhổ bằng tay, giữ lớp cỏ thấp dưới mặt đất. Cỏ sau khi cắt sẽ mang ủ làm phân vi sinh.

Nhờ khí hậu ôn hòa, chăm sóc chuẩn hữu cơ nên măng cụt trại trang trại Duy Oanh có chất lượng thơm ngon, giá bán cao. Ảnh: Hồng Thủy. 

Mấy năm gần đây, vợ chồng anh Duy đã có nguồn dinh dưỡng ổn định, rất tốt cho cây, đó là phân vi sinh ủ từ cá theo quy trình IMO. “Bón dinh dưỡng từ đạm cá cho cây cực tốt, cây phát triển mạnh, khỏe, trái ra nhiều hơn, ngon hơn. Đây là hướng phát triển bền vũng”, anh Duy nói.

Không chỉ măng cụt, các loại cây khác trong trang trại của gia đình anh Duy như cà phê, sầu riêng, chôm chôm... đều tốt. Có mặt tại trang trại, anh Võ Duy Quang, Giám đốc HTX Dịch vụ du lịch và Thương mại Tà Đùng cho biết, trang trại măng cụt của anh Duy đã liên kết với HTX phát triển du lịch sinh thái, trải nghiệm, từ mấy năm nay đã trở thành một trong những điểm tham quan, trải nghiệm ưa thích của du khách.

“Trang trại cho hiệu quả rất tốt. Các loại cây đều có năng suất, chất lượng cao. Chưa tính măng cụt, cà phê và mấy trăm cây chôm chôm mỗi cây cho vài tạ trái, giá các loại trái cây đều cao, ổn định. Đây là một trong những mô hình hay, hiệu quả nhất ở Đắk Som. Chỉ cần lấy doanh thu một loại cây đã có thể đủ chi phí cho cả vườn”, anh Quang nói.

Doanh thu 7 - 8 tỷ đồng/năm

Được giao quán lý, chăm sóc trang trại, nắm khá rõ mọi thứ ở vườn, chị Gấm cho biết bình quân mỗi cây măng cụt cho thu hoạch suốt vụ khoảng 140 kg trái. Cá biệt một số cây đạt tới 200 kg trái mỗi vụ. Năm nay sản lượng măng cụt của trang trại ước đạt khoảng 25 - 30 tấn. Trong khi giá măng cụt ngoài thị trường từ 50 - 60 ngàn đồng/kg thì tại trang trại thương lái đến tận nơi thu mua với giá 80 ngàn đồng/kg.

Chị Lưu Thị Hồng Gấm cho biết, sầu riêng ở trang trại cũng cho chất lượng tốt, được thương lái thu mua tận vườn với giá cao. Ảnh: Hồng Thủy.

Chị Gấm cho biết, trang trại măng cụt này không phải do vợ chồng anh Duy trồng mà mua lại của một người dân gốc miền Tây ngay khi người này vừa trồng xong chưa lâu. Vì thế toàn bộ qua trình canh tác đều thuận lợi áp dụng theo hướng hữu cơ ngay từ đầu.

“Gắn bó với vườn măng cụt ở đây cả chục năm nay, tôi thấy nó rất phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng vùng đất này. Múi thơm ngon hơn, màu trắng đẹp hơn măng cụt các vùng khác, cây khoẻ hơn, năng suất ổn định, ít sâu bệnh. Nói chung cây này chi phí công chăm, làm cỏ, phân thuốc các loại đều rất ít so với chi phí cho cây sầu riêng hay một số cây khác.

Ngoài ủ phân vi sinh bổ sung dinh dưỡng cho cây, chúng tôi chỉ tốn công tỉa cành, lá và thu hoạch, còn sâu bệnh không đáng kể nên chẳng phải phun xịt gì. Các anh để ý sẽ thấy vườn có rất nhiều côn trùng, ong bướm, thân cây rất nhiều kiến. Sản phẩm măng cụt và chôm chôm của vườn đã đạt OCOP 3 sao nhưng chưa làm chứng nhận hữu cơ. Vườn canh tác sạch và đã được thương lái, người tiêu dùng cũng như chính quyền địa phương biết rõ, trái thu hoạch không đủ bán nên việc có hay không có chứng nhận hữu cơ không quá quan trọng”, chị Gấm nói.

“Từ 2 năm nay, doanh thu của cả vườn bắt đầu cao vì các loại cây đều đang ở giai đoạn sung sức, lại được chăm sóc bài bản theo quy trình hữu cơ nên năng suất cao. Với cây măng cụt, thời điểm này ở miền Tây đã thu hoạch xong, “thủ phủ” măng cụt Lái Thiêu (Bình Dương cũ) cũng không còn bao nhiêu thì ở đây vẫn đang thu hoạch. Đó là do có sự khác biệt về khí hậu, thổ nhưỡng nên thời điểm thu hoạch lệch vụ so với ở miền Tây và Đông Nam Bộ. Doanh thu từ măng cụt của trang trại hiện ước đạt từ 2 - 2,4 tỷ đồng/năm. Cùng với các loại cây khác như sầu riêng và cà phê đều đang có giá cao, tổng doanh thu cả trang trại khoảng 7 - 8 tỷ đồng/năm”, chị Gấm cho hay.

Khu vực ủ chế phẩm sinh học IMO tại trang trại Duy Oanh. Ảnh: Hồng Thủy.

Tại trang trại Duy Oanh thường xuyên có từ 5 - 10 lao động. Trong đó một nửa là lao động thời vụ chuyên thu hái măng cụt, sầu riêng, chôm chôm và chăm sóc vườn cây, tiền công mỗi ngày từ 300 – 400 ngàn đồng cho 7 tiếng, tùy công việc nặng nhẹ, khó dễ, nếu làm thêm mỗi giờ được trả thêm 50 - 100 ngàn đồng.

“Hiện các mô hình nông nghiệp đa cây con, canh tác theo hướng thuận thiên rất có tiềm năng bởi con người ngày càng coi trọng vấn đề môi trường, thực phẩm đảm bảo chất lượng như ở trang trại Duy Oanh. Đó là xu hướng tất yếu để phát triển bền vững”, anh Võ Duy Quang, Giám đốc HTX Dịch vụ du lịch và Thương mại Tà Đùng nhấn mạnh.