Khởi nghiệp từ... rác thải

Ở Sơn Mỹ - một xã vùng quê ven biển tại tỉnh Lâm Đồng, ít ai ngờ rằng những quả mướp già khô, từng bị coi là thứ rác thải bỏ đi, nay lại trở thành nguyên liệu để làm ra những sản phẩm tiêu dùng trong nước và xuất khẩu sang Mỹ, Nhật Bản, châu Âu.

Người tạo nên sự thay đổi đó là anh Võ Xuân Đặng - SN 1990. Là một thạc sĩ kinh tế, anh từng rời phố thị trở về quê hương khởi nghiệp, để rồi viết nên câu chuyện truyền cảm hứng về sự sáng tạo, bền bỉ và khát vọng làm giàu từ nông sản địa phương.

Anh Đặng cho biết sau vài năm bươn chãi ở TP HCM, năm 2015, anh quyết định rời bỏ công việc ổn định để về Sơn Mỹ tìm hướng đi mới. Một lần đến các resort, anh thấy bông tắm và sản phẩm chăm sóc cá nhân làm từ xơ mướp được bày bán với giá khá cao. "Ngay lập tức, tôi nhớ đến những giàn mướp ở quê - nơi quả già thường bị bỏ đi, chỉ vài người dùng để rửa chén. Thứ mà bao đời nay nông dân coi là bỏ đi ấy hóa ra lại có thể thành hàng cao cấp. Vậy tại sao mình không làm thử?" - anh nhớ lại.

Anh Võ Xuân Đặng (trái), bên vườn trồng mướp để lấy trái già làm nguyên liệu cho các công đoạn gia công, sản xuất

Từ ý tưởng này, anh Đặng bắt tay vào trồng mướp. Anh thu mua thêm xơ mướp của người dân quanh vùng, rồi mày mò tìm tòi quy trình chế biến: ngâm nước, bóc tách, làm sạch, phơi khô và khâu may. Anh kiên trì thử nghiệm để sản phẩm không cần tẩy rửa hóa chất mà vẫn trắng, mềm, bền, an toàn với da.

Những miếng bông tắm đầu tiên được anh Định mang chào hàng tại TP HCM. Không ngờ, sản phẩm thân thiện với môi trường ấy nhanh chóng được nhiều khách sạn, resort cao cấp đón nhận. Không dừng lại ở bông tắm, anh còn sáng tạo thêm dép đi trong nhà, túi đựng xà phòng, miếng rửa chén, thậm chí cả đồ chơi cho trẻ em… Tất cả đều làm từ xơ mướp - nguyên liệu thiên nhiên, có thể phân hủy, thân thiện với môi trường. Sản phẩm của anh đã đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao, được dán mã QR để truy xuất nguồn gốc, gia tăng uy tín với khách hàng.

Những sản phẩm làm từ xơ mướp của “Cơ sở sản xuất Thiên nhiên và Cuộc sống đạt OCOP 3 sao năm 2024

Đến nay, sản phẩm xơ mướp từ "Cơ sở sản xuất Thiên nhiên và cuộc sống" của anh Đặng đã cung cấp cho nhiều khách sạn, resort tại tỉnh Lâm Đồng và các thành phố lớn như TP HCM, Đà Nẵng, Hà Nội… Theo anh, mỗi sản phẩm có mức giá trung bình từ 10.000-30.000 đồng.

Từ năm 2023, sản phẩm xơ mướp ở vùng quê Sơn Mỹ còn được xuất sang Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc. Mỗi tháng, hàng ngàn sản phẩm được xuất khẩu, đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe của thị trường quốc tế.

Với người dân trong vùng, một thứ vốn được xem là rác thải như xơ mướp nay trở thành những sản phẩm được tiêu thụ rộng rãi ở Việt Nam và nhiều nước là điều đáng tự hào. Cơ sở sản xuất của anh Đặng còn tạo công ăn việc làm ổn định cho hơn 10 nhân công địa phương, với mức thu nhập ổn định khoảng 10 triệu đồng/tháng. Nguồn nguyên liệu xơ mướp từ các hộ dân trong vùng cũng được cơ sở của anh thu mua, bao tiêu.

Anh Đặng cho biết định hướng của cơ sở là phát triển thành hợp tác xã, liên kết với nông dân trồng mướp theo tiêu chuẩn sạch để vừa tăng nguồn nguyên liệu vừa nâng giá trị sản phẩm. Mô hình sản xuất của anh được địa phương đánh giá không chỉ mang lại nguồn lợi kinh tế mà còn góp phần bảo vệ môi trường.