Doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu lại gặp khó vì giấy chứng nhận

Ngày 16-8, Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam (VPSA) cho biết thời gian qua, đơn vị đã nhận được phản ánh từ nhiều doanh nghiệp hội viên về các khó khăn, vướng mắc trong quá trình xin cấp Giấy chứng nhận Y tế (Health Certificate - HC) cho hàng hóa xuất khẩu, đặc biệt với mặt hàng hồ tiêu.

Theo VPSA, quy định tại Thông tư 52/2015/TT-BYT, trước ngày 1-7-2025 thủ tục cấp HC do Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế thực hiện. Tuy nhiên, kể từ ngày 1-7-2025, theo Nghị định 148/2025/NĐ-CP, thẩm quyền này được chuyển giao cho cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh hoặc đơn vị được UBND tỉnh giao nhiệm vụ.

Thực tế triển khai cho thấy một số Sở Y tế, trong đó có Sở Y tế TP.HCM, hiện chưa nhận được hướng dẫn cụ thể về quy trình cấp HC, dẫn đến việc doanh nghiệp phải tiếp tục chờ đợi mà chưa rõ thời hạn.

Tình trạng này đã kéo dài hơn một tháng, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động giao thương.

Điển hình, có doanh nghiệp đang xuất khẩu 1 container hồ tiêu sang Morocco, dự kiến cập cảng Casablanca ngày 5-9-2025. Khách hàng yêu cầu HC để thông quan, nhưng doanh nghiệp chưa thể cung cấp hồ sơ đầy đủ do vướng mắc thủ tục.

Hay một doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu sang Hong Kong cũng gặp yêu cầu tương tự và đang bị đình trệ.

Trước tình hình trên, Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam đã kiến nghị Chính phủ, Bộ Y tế và các cơ quan liên quan giải quyết khẩn cấp trường hợp lô hàng hồ tiêu xuất khẩu sang Morocco để tránh nguy cơ bị trả hàng.

Đồng thời, đẩy nhanh hướng dẫn quy trình cấp HC theo Nghị định 148/2025/NĐ-CP, giúp doanh nghiệp kịp thời hoàn thiện hồ sơ cho khách hàng quốc tế. Ban hành hướng dẫn rõ ràng, thống nhất về thủ tục cấp HC, đảm bảo doanh nghiệp thực hiện đúng quy định và tránh rủi ro về thông quan.

Theo các doanh nghiệp, việc cấp HC kịp thời và minh bạch không chỉ giúp doanh nghiệp bảo vệ quyền lợi hợp pháp, mà còn góp phần duy trì uy tín, năng lực cạnh tranh và sự phát triển bền vững của ngành hồ tiêu Việt Nam.

Trước đó, các doanh nghiệp xuất khẩu thanh long, hồ tiêu... đi thị trường châu Âu cũng bị ách tắc do những vướng mắc trong khâu cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm.

Cụ thể, do thay đổi quy trình cấp chứng thư từ phía châu Âu và sự chưa thống nhất trong việc phân quyền quy trình cấp chứng thư giữa ngành nông nghiệp và UBND các tỉnh, thành phố dẫn đến việc cấp giấy tờ liên quan bị đình trệ, ảnh hưởng lớn đến doanh nghiệp.