Chuyển đổi thuế hộ kinh doanh: Tránh gây gánh nặng cho người nộp thuế

Bà Nguyễn Vân Chi, phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Quốc hội, nêu quan điểm tại hội thảo góp ý Luật Quản lý thuế sửa đổi ngày 1-8.

Tránh gây gánh nặng cho người nộp thuế

Theo bà Nguyễn Vân Chi, việc thay đổi chính sách thuế với hộ kinh doanh cần được cân nhắc thận trọng, có số liệu định lượng rõ ràng để tránh gây gánh nặng cho người nộp thuế.

Dẫn nguyên tắc 80/20 trong hành thu, trong đó 20% người nộp thuế lớn đóng tới 80% tổng thu, bà Chi đặt vấn đề: Ngành thuế nên tập trung vào nhóm tạo nguồn thu chính hay dàn trải nguồn lực vào nhóm đông nhưng nộp thuế thấp? "Chúng ta cần cân nhắc rất kỹ khi thay đổi chính sách quản lý thuế với hộ và cá nhân kinh doanh", bà Chi nêu vấn đề.

Bà đồng tình với chủ trương chuyển từ thuế khoán sang kê khai, nhưng nhấn mạnh cần "cọ xát" thực tế, tính toán kỹ cả chính sách thu và quản lý. Phải có số liệu rõ ràng với chính sách hiện hành, số thuế thu được từ đối tượng này là bao nhiêu, nghĩa vụ của người nộp thuế trên thực tế là như thế nào, mức khoán đó nếu tính ra tỉ lệ phần trăm là bao nhiêu. Mức khoán đó nếu so với tính theo phương pháp kê khai thì doanh thu hộ kinh doanh sẽ tăng lên hay giảm đi?

"Phải có đánh giá một cách tương đối về số liệu, định lượng xem doanh thu của các hộ khi áp dụng chính sách thuế mới sẽ tăng lên hay giảm bao nhiêu, nghĩa vụ về thuế của các hộ nếu chuyển sang phương pháp kê khai sẽ như thế nào. Chi phí phát sinh cho các hộ cá nhân kinh doanh như thế nào kể cả chi phí về đầu tư máy móc thiết bị, thuê kế toán...", bà Chi nêu. 

Bà cũng lưu ý, nếu áp dụng phương pháp mới khiến doanh thu tính thuế tăng mạnh, thì ngành thuế cần tính lại tỉ lệ thu hợp lý, và thậm chí phải cân nhắc sửa đổi trong Luật Ngân sách nhà nước, chứ không chỉ trong Luật Quản lý thuế.

Cũng theo bà, cần tính toán kỹ hơn để có bước đi phù hợp, chẳng hạn như nhiều ý kiến là cần hỗ trợ kinh phí cho các hộ kinh doanh vì hiện nay các công ty cung cấp giải pháp tính chi phí trên mỗi tờ hóa đơn xuất ra, đó cũng là gánh nặng cho người nộp thuế.

Đề xuất nâng ngưỡng miễn thuế hộ kinh doanh lên 500 triệu đồng/năm

Tại hội thảo góp ý Luật Quản lý thuế sửa đổi, bà Nguyễn Thị Cúc, chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, đề xuất nâng ngưỡng doanh thu miễn thuế đối với hộ kinh doanh lên 500 triệu đồng/năm, thay vì mức 200 triệu đồng như trong dự thảo.

Theo bà Cúc, mức 200 triệu đồng/năm tương đương doanh thu chỉ hơn 540.000 đồng/ngày, quá thấp so với mức sống hiện nay, nhất là trong bối cảnh Bộ Tài chính đang đề xuất tăng giảm trừ gia cảnh cho người lao động lên 186 triệu đồng/năm và cho người phụ thuộc lên 6,2 triệu đồng/tháng.

Nếu quy định ngưỡng doanh thu miễn thuế với hộ kinh doanh là 200 triệu đồng/năm thì chia ra mức bình quân doanh thu mỗi ngày chỉ hơn 540.000 đồng, rất nhỏ. Nếu đưa lên ngưỡng 400 triệu đồng/năm thì cũng chỉ tương đương 1,1 triệu đồng/ngày.

Việc nâng ngưỡng lên 500 triệu đồng sẽ giúp giảm đối tượng phải quản lý và con số này là không nhiều. Tuy nhiên, chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam cũng bày tỏ băn khoăn miễn thuế có thể ảnh hưởng đến người mua hàng, do hàng hóa đầu vào không có thuế giá trị gia tăng.

Để khắc phục, bà Cúc đề xuất cơ chế cho phép hộ được miễn thuế vẫn có thể mua hóa đơn điện tử theo từng lần phát sinh khi người mua có yêu cầu, vừa đảm bảo quyền lợi người mua, vừa không làm phát sinh nghĩa vụ thuế định kỳ cho hộ kinh doanh nhỏ.